Historia Czerniewic

   
 

Toruń Czerniewice

         Lewobrzeżna dzielnica Torunia położona w jego południowej części przy wyjeździe w kierunku Włocławka i Łodzi przy drodze krajowej nr 1. Do miasta Torunia wieś Czerniewice włączono częściowo w 1951r., a w całości w 1958r. Nazwa Czerniewice pochodzi prawdopodobnie od nazwiska Czarny - pana feudalnego tutejszego majątku.
         Pierwsze wzmianki o kujawskiej wsi Czerniewice pochodzą z okresu średniowiecza, kiedy to były majątkiem rycerskim, potem szlacheckim. Właścicielem w 1667 roku był Mikołaj Tuliborski. Następnie, majątek należał do Augustyna Gąsiorowskiego, starosty radziejowskiego a później do Klemensa Łempickiego.
 

         W 1738 roku, wieś Czerniewice została wydzierżawiona na 30 lat toruńskiemu kupcowi Michałowi Hammermeisterowi, który swój kupiecki kapitał zainwestował w budowę fabryki, będącej połączeniem gorzelni i krochmalni. Był to w owych czasach nowatorski zakład produkcyjny nie tylko w regionie ale również w kraju, którego wygląd a także urządzenia techniczne możemy dzisiaj podziwiać dzięki zachowanym pracom toruńskiego grafika Jerzego Fryderyka Steinera, pochodzących z ok. 1740 roku.
 

 

Rysunki Friedricha Steinera przedstawiające Gorzelnię-Krochmalnię w Czerniewicach.
(źródło:  "Toruń i Miasta Ziemi chełmińskiej na Rysunkach Jerzego Fryderyka Steinera z Pierwszej Połowy XVIII wieku"
Tzw. Album Stenera. Praca zbiorowa pod redakcją Mariana Biskupa,Toruń, 1998)

 

           Od 1874 r. majątek Czerniewice należał do rodziny Modrzejewskich.
W 1862 roku otwarto linię kolejową: Bydgoszcz – Włocławek, która przecięła ziemie należące do majątku. Pod koniec XIX wieku na terenie majątku dworskiego odkryto źródła wód mineralnych (solanki jodowo–bromowe) o mniejszym stężeniu niż solanka ciechocińska.
       Do 1920 roku, gdy Ciechocinek, był oddzielony od Torunia granicą, Czerniewice ze źródłem leczniczej solanki były dla torunian ulubionym miejscem wypoczynku. Dobre przyjęcie gości zapewniała restauracja z krytym tarasem i widokiem na Wisłę. W 1898 r. otwarto zakład kąpielowy. W roku 1907 w letnie niedziele do Czerniewic dowoziło gości aż pięć toruńskich parowców z muzyką. W okresie międzywojennym powstało uzdrowisko dla kilkunastu kuracjuszy. Zakład powstał dzięki inicjatywie ówczesnego właściciela majątku Józefa Modrzejewskiego, w sąsiedztwie lasów iglastych porastających wydmowe tereny Puszczy Bydgoskiej. Likwidacja po pierwszej wojnie światowej granicy między Toruniem i Ciechocinkiem przyczyniła się do zmniejszenia popularności Czerniewic, mimo to działalność wypoczynkowo-uzdrowiskowa funkcjonowała nadal.
 

 
Ogłoszenie z 1925 roku o otwarciu sezonu letniego w Czerniewicach.
 
  Źródełko w Czerniewicach.
 

           W  tym okresie wybudowano trzy domki, które stanowiły miejsce wypoczynku m. in. dla oficerów Wojska Polskiego. Domki te istnieją do dzisiaj. Również w okresie międzywojennym, w części zachodniej Czerniewic, powstała kolonia domków jednorodzinnych dla kolejarzy.
           W okresie powojennym istniał tu folwark miejski, który został włączony do miasta. Następuje rozwój budownictwa jednorodzinnego. W latach 90-tych rozpoczyna się budowa węzła "Czerniewice" stanowiącego skrzyżowanie drogi krajowej nr 1 i budowanej autostrady A1. W 1998r. do użytku oddana zostaje 1 nitka mostu autostradowego  wraz z fragmentem przyszłej autostrady.
         W roku 2001 we wschodniej części Czerniewic, przy ul. Włocławskiej, w sąsiedztwie wspomnianych powyżej domków, rozpoczęto budowę wielorodzinnego osiedla mieszkaniowego "Solanki" dla ok. 400 rodzin, którego ostatnie dwa bloki oddano do użytku w lipcu 2006r.
Również w 2006 roku do węzła "Czerniewice" dołączono nowo wybudowaną południową obwodnicę Torunia stanowiącą fragment drogi ekspresowej S-10 Szczecin - Płońsk oraz krajowej drogi nr 15 Inowrocław - Ostróda. Pozwoliło to na odciążenie ruchu tranzytowego przez centrum miasta a Czerniewice stały się znaczącym punktem na mapie drogowej Polski.
       Przez Czerniewice prowadzi rowerowy szlak turystyczny (41 km)  z Torunia przez Ciechocinek do Nieszawy.
Ciekawostki krajoznawczo–przyrodnicze: relikty dawnego parku dworskiego z II połowy XIXw. oraz wydmy porośnięte lasami sosnowymi.


Źródła:
 
   
1. Praca Zbiorowa „Toruń, Przewodnik po mieście” , Wydanie II poprawione i rozszerzone, Wyd. Sport i Turystyka,
    W-wa 1965,   str. 163, 164
2. „Toruń i Miasta Ziemi Chełmińskiej na Rysunkach Jerzego Fryderyka Steinera z Pierwszej połowy XVIII Wieku.”
    Praca zbiorowa pod redakcją Mariana Biskupa. Towarzystwo naukowe w Toruniu, Toruń, 1998
3. Serwis oToruniu Net : http://otoruniu.net